Kiedy mówi się o organach odpowiedzialnych za kontrolę przestrzegania praw pracowników, to większość osób ma na myśli przede wszystkim Państwową Inspekcję Pracy. Kontrola w tym zakresie nie musi być jednak przeprowadzana wyłącznie przez zewnętrzny, państwowy organ, bo takie działanie powinno być ostatecznością. To właśnie dlatego niezwykle ważna jest działalność, jaką prowadzi społeczna inspekcja pracy. Czym jest? Przeczytaj, by się dowiedzieć!
Czym jest społeczna inspekcja pracy i kto wchodzi w jej skład?
Społeczna inspekcja pracy jest organem odpowiedzialnym za kontrolowanie działań podejmowanych przez pracodawcę pod kątem ich zgodności z:
- prawem pracy (Kodeksem pracy);
- układami zbiorowymi i regulaminami zakładowymi;
- przepisami szczegółowymi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jeśli jest to konieczne, członkowie społecznej inspekcji pracy mogą przeprowadzić kontrolę zakładowego obiektu budowlanego, a także maszyn i urządzeń technicznych. Sprawdzają, czy ich wykorzystanie stwarza niebezpieczeństwo dla pracowników oraz otoczenia. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości społeczni inspektorzy pracy powinni niezwłocznie poinformować kierownika zakładu o odkrytych uchybieniach.
Wypadek przy pracy a społeczna inspekcja
Ponadto, jeśli na terenie zakładu dojdzie do wypadku przy pracy, zadaniem społecznej inspekcji pracy jest udział w analizie zdarzenia. Efektem pracy tego podmiotu powinno być również zaproponowanie rozwiązań pomocnych w zmniejszeniu ryzyka zawodowego.
Wybieranie kandydatów do społecznej inspekcji pracy
Członków społecznej inspekcji pracy wyłania się z grona pracowników danego przedsiębiorstwa. Co ważne, proces wyboru oraz odwoływania poszczególnych społecznych inspektorów nie podlega zewnętrznej kontroli. Takie działanie jest niezbędne, by organ ten mógł zachować pełną niezależność.
Jaka jest podstawa prawna działania społecznej inspekcji pracy?
Powołanie społecznej inspekcji pracy w przedsiębiorstwie przewiduje Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy. Zgodnie z art. 18 ustawy podmiot ten współpracuje w ramach prowadzonej działalności z Państwową Inspekcją Pracy (PIP) oraz innymi państwowymi organami.
Z kolei bardziej szczegółowe, techniczne kwestie związane z funkcjonowaniem tego organu znajdują się w Ustawie z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy. W tym akcie prawnym uregulowane takie aspekty jak między innymi:
- sposób organizacji pracy służb inspekcyjnych;
- zakres zadań społecznych inspektorów pracy oraz kryteria, jakie muszą spełniać osoby wykonujące te obowiązki – zgodnie z ustawą, inspektor nie może być m.in. kierownikiem zakładu pracy;
- tryb współpracy z Państwową Inspekcją Pracy.
Jak widzisz, społeczna inspekcja pracy może odegrać bardzo ważną rolę, a jej działalność jest ściśle określona. Jeśli temat cię zainteresować, warto być może poznać przepisy jeszcze lepiej?
- Jakie zadania ma Państwowa Inspekcja Pracy w zakresie prawa pracy oraz BHP? PIP jako element polityki społecznej państwa
- Państwowa Inspekcja Sanitarna – zadania inspekcji w zakresie nadzoru sanitarno-epidemiologicznego i zdrowia publicznego
- Komisja BHP – kiedy pracodawca jest zobowiązany przeprowadzić konsultacje BHP?
- Kiedy pracodawca jest obowiązany powołać służbę BHP? Przepisy BHP
- Kto odpowiada za stan BHP w zakładzie pracy? Obowiązki pracodawcy i pracowników
